२२ जानेवारी २०१५ रोजी “बेटी बचाओ, बेटी पढाओ” मोहिम सुरु केली सुकन्या समृद्धी योजना Sukanya Samriddhi Yojana त्या मोहिमेचाच एक भाग आहे तसेच या योजनेचा उद्देश पालकांना त्यांच्या मुलींच्या शिक्षणासाठी आणि लग्नासाठी बचत करण्यास प्रोत्साहित करणे आहे. आकर्षक व्याजदर आणि कर लाभांसह, सुकन्या समृद्धी योजना हा भारतीय कुटुंबांमध्ये एक लोकप्रिय गुंतवणूकीचा पर्याय बनला आहे.
मुलगी असणाऱ्या पालकांसाठी केंद्र सरकारने सुकन्या समृद्धी योजना सुरु करून मुलींचे भविष्य सुरक्षित करण्याचे काम केले आहे, या योजनेअंतर्गत अधिकृत बँकेत किंवा पोस्ट ऑफिसमध्ये मुलगी १० वर्षाची होईपर्यंत मुलीचे खाते उघडू शकतो व प्रत्येक महिन्याला किंवा वर्षाला त्या खात्यामध्ये पैसे टाकू शकतो.
खाते सुरु केल्यापासून १५ वर्षा पर्यंत त्या खात्यामध्ये वार्षिक कमीत कमी ₹ २५०/- आणि जास्तीत जास्त ₹ १,५०,००/- पर्यंत पैसे भरू शकतो. मुलगी २१ वर्षाची झाली किंवा तिचे लग्न झाले (२१ वर्षाची होण्याआधी) तर खाते परिपक्व (Mature) होते. तसेच खाते परिपक्व (Mature) होण्याआधी मुलीच्या उच्च शिक्षणासाठी किंवा लग्नासाठी खात्यामध्ये साठलेल्या रक्कमेच्या ५०% रक्कम काढू शकतो. या योजनेमधून मिळणारा परतावा हा करमुक्त असतो. या योजनेची सर्व माहिती आपण पुढे पाहूया.
“लेक लाडकी योजना” सविस्तर माहितीसाठी येथे क्लिक करा
What is the objective of Sukanya Samriddhi Yojana? सुकन्या समृद्धी योजनेचा उद्देश काय आहे?
सुकन्या समृद्धी योजनेची काही प्राथमिक उद्दिष्टे आहेत ते आपण सविस्तर मध्ये पाहू:
- मुलीसाठी बचतीला प्रोत्साहन देणे: ग्रामीण भागातील कुटुंबाना आताच्या वाढलेल्या महागाईमुळे मुलींना शिक्षण देणे परवडत नाही मुलीच्या भविष्यातील गरजांसाठी पालकांमध्ये बचत करण्याच्या सवयीला सुकन्या समृद्धी योजना प्रोत्साहन देते.
- शिक्षण आणि विवाह निधीची खात्री करणे: मुलगी लहान असल्यापासून सुकन्या समृद्धी योजनेच्या खात्यामध्ये पैसे टाकल्याने मुलीच्या उच्च शिक्षणासाठी आणि लग्नाच्या खर्चासाठी सुकन्या समृद्धी योजना आर्थिक निधी उपलब्ध करून देण्याचे काम करते.
- आर्थिक समावेश : सुकन्या समृद्धी योजनेचे खाते अधिकृत बँकेमध्ये किंवा पोस्ट ऑफिस मध्ये उघडावे लागते आणि त्या खात्यामध्ये पैसे टाकावे लागतात या प्रक्रियेमुळे अधिकाधिक लोकांना, विशेषत: ग्रामीण आणि आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकातील लोकांना बँकिंग प्रणालीमध्ये आणण्याचे काम सुकन्या समृद्धी योजना करते.
What are the features of Sukanya Samriddhi Yojana? सुकन्या समृद्धी योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये
सुकन्या समृद्धी योजनेचे काही प्रमुख वैशिष्ठे सविस्तरपणे दिले आहेत ते आपण पाहू
- पात्रता Eligibility: नवजात बाळापासून मुलगी दहा वर्षांची होईपर्यंत भारतातील रहिवासी असलेल्या मुलीसाठी सुकन्या समृद्धी योजने अंतर्गत खाते अधिकृत बँकेमध्ये किंवा पोस्ट ऑफिस मध्ये उघडले जाऊ शकते. प्रत्येक कुटुंब जास्तीत जास्त दोन खाती उघडू शकते, प्रत्येक मुलीसाठी एक. जुळे किंवा तिळे मुलांच्या बाबतीत, तिसऱ्या खात्याला परवानगी आहे.
- ठेव रक्कम Deposit amount: सुकन्या समृद्धी योजनेचे खाते उघडण्यासाठी किमान ठेव आवश्यक आहे ₹२५० आणि प्रति आर्थिक वर्ष कमाल ठेव मर्यादा ₹१.५ लाख आहे. रोख, चेक, डिमांड ड्राफ्ट किंवा इलेक्ट्रॉनिक ट्रान्सफरद्वारे ₹५० च्या पटीत ठेवी केल्या जाऊ शकतात.
- व्याज दर Interest rates: सुकन्या समृद्धी योजनेसाठी व्याज दर त्रैमासिक सुधारित केला जातो आणि सामान्यतः या योजनेचा व्याजदर इतर लहान बचत योजनांपेक्षा जास्त असतो. सध्या चालू आर्थिक वर्षानुसार वार्षिक व्याज दर सुमारे ८.२% इतका आहे.
- कालावधी Duration: सुकन्या समृद्धी योजने अंतर्गत खाते उघडल्याच्या तारखेपासून २१ वर्षांनी किंवा मुलगी १८ वर्षांची होईपर्यंत किंवा तिच्या लग्नापर्यंत, यापैकी जे आधी असेल तिथपर्यंत या योजनेचा कालावधी असेल. पहिल्या १५ वर्षांसाठी योगदान आवश्यक आहे म्हणजे आपल्या परीने पैसे खात्यावर जमा करावे लागेल, या योजनेची मॅच्युरिटी होईपर्यंत खात्यावर व्याज मिळत राहते.
- आंशिक पैसे काढणे Partial withdrawal: मुलीच्या उच्च शिक्षणासाठी किंवा मुलीच्या लग्नाच्या खर्चासाठी १८ वर्षे पूर्ण झाल्यानंतर शिल्लक रकमेच्या ५०% पर्यंत आंशिक पैसे काढण्याची परवानगी आहे.
- कर सवलत Tax Benefits: सुकन्या समृद्धी योजने अंतर्गत केलेल्या ठेवी आयकर कायदा, १९६१ च्या कलम ८०C अंतर्गत कर कपातीसाठी पात्र आहेत. या योजनेतून मिळवलेले व्याज आणि या योजनेचा कालावधी पूर्ण झाल्यानंतर मिळणारी रक्कम देखील करमुक्त आहेत.
What are the benefits of Sukanya Samriddhi Yojana? सुकन्या समृद्धी योजनेचा लाभ काय आहे?
सुकन्या समृद्धी योजनेचे लाभ काय आणि कोणते आहेत ते खाली सविस्तरपणे दिले आहेत
- आर्थिक सुरक्षा Financial Security: सुकन्या समृद्धी योजना मुलीला दीर्घकालीन आर्थिक सुरक्षा प्रदान करते, मुलींच्या शिक्षणासाठी आणि लग्नासाठी पुरेसा निधी उपलब्ध करून देण्याची खात्री हि योजना देते.
- उच्च परतावा High Returns: सुकन्या समृद्धी योजना सर्व लहान बचत सरकारी योजनांमध्ये सर्वाधिक व्याजदर देणारी योजना आहे, ज्यामुळे ग्रामीण कुटूंबातील लोक या योजनेकडे एक आकर्षक गुंतवणूक पर्याय म्हणून बघते. या योजनेमध्ये ₹ २५० पासून गुंतवणूक करू शकतो.
- ठेवीनमधील लवचिकपणा Flexible Deposits: सुकन्या समृद्धी योजना अंतर्गत ठेवन्यात येणाऱ्या रकमेमध्ये लवचिकता आहे, प्रत्येक महिन्यात कमीत कमी ₹२५० रुपय भरू शकतो त्यामुळे आर्थिक परिस्थिती हालाख्याची असणारं कुटुंब सुद्धा या योजनेत सहभागी होऊ शकतात.
- शासकीय पाठबळ Government Backing: सुकन्या समृद्धी योजना हि केंद्र सरकार समर्थित योजना असल्याने, या योजनेतील गुंतवणूकदारांना शासन उच्च पातळीची सुरक्षा आणि आश्वासन प्रदान करते.
How to Open Sukanya Samriddhi Account: मी सुकन्या समृद्धी योजना कुठे उघडू शकतो?
सुकन्या समृद्धी योजना खाते कसे आणि कुठे उघडायचे तसेच याची पूर्ण प्रक्रिया कशी आहे ते आपण सविस्तरपणे पाहू:
- दस्तऐवज Documentation: सुकन्या समृद्धी योजना खाते उघडण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रांमध्ये मुलीचे जन्म प्रमाणपत्र, ओळखीचा पुरावा (आधार कार्ड) आणि पालक/पालक यांचा पत्ता आणि पालक/पालक आणि मुलीचा पासपोर्ट आकाराचा फोटो यांचा समावेश आहे.
- अर्ज Application: सुकन्या समृद्धी योजना खाते उघडण्यासाठी लागणारा अर्ज कोणत्याही पोस्ट ऑफिसमध्ये किंवा अधिकृत बँकेच्या शाखेतून मिळू शकतो. आवश्यक कागदपत्रे आणि प्रारंभिक ठेवीसह (Deposit Amount) सह अर्ज योग्यरित्या भरून संबंधीत बँकेत किंवा पोस्ट ऑफिसमध्ये अर्ज सबमिट करणे आवश्यक आहे.
- खाते उघडणे Account Opening: कागदपत्रे आणि ठेवींची पडताळणी केल्यावर, सुकन्या समृद्धी योजने अंतर्गत खाते उघडले जाते, आणि खाते क्रमांक, खाते उघडण्याची तारीख आणि इतर आवश्यक तपशीलांसह संबंधीत बँकेतून किंवा पोस्ट ऑफिसमधून एक पासबुक जारी केले जाते.
What documents are required for Sukanya Samriddhi Account? सुकन्या समृद्धी खात्यासाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत?
सुकन्या समृद्धी योजनेचे खाते अधिकृत बँकेच्या शाखेत किंवा पोस्ट ऑफिस मध्ये उघडू शकतो, हे खाते उघडण्यासाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत ते आपण तपशीलमध्ये पाहू
- मुलीचे जन्म प्रमाण पत्र
- मुलीच्या आई वडिलांचं आधार कार्ड / पैन कार्ड / आणि ओळख प्रमाण पत्र
- निवासी प्रमाण पत्र
- मुलीचे आई वडील आणि मुलीचे पासपोर्ट साइज फोटो
FAQ – सतत विचारले जाणारे प्रश्न
आपण सुकन्या समृद्धी खाते कधी उघडू शकतो?
मुलीचे वय १० वर्ष पूर्ण होईपर्यंत सुकन्या समृद्धी खाते उघडू शकतो
सुकन्या समृद्धी खात्यात कोण जमा करू शकते?
सुकन्या समृद्धी खात्यात मुलीचे आई/वडील मुलीच्या १८ वर्ष पूर्ण होईपर्यंत पैसे जमा करू शकतात
पोस्ट ऑफिसमधील सुकन्या समृद्धी खात्यासाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत?
पोस्ट ऑफिसमधील सुकन्या समृद्धी खाते उघडण्यासाठी मुलीच्या जन्म प्रमाण पत्र, मुलीच्या आई वडिलांचं आधार कार्ड / पैन कार्ड, निवासी प्रमाण पत्र आणि पासपोर्ट साइज फोटो हि कागदपत्रे आवश्यक आहेत.
मुलींसाठी कोणती पोस्ट ऑफिस योजना सर्वोत्तम आहे?
मुलींसाठी सुकन्या समृद्धी योजना सर्वोत्तम आहे हि योजना अधिकृत बँकेसह पोस्ट ऑफिस मध्ये सुद्धा उघडू शकतो.
सुकन्या समृद्धी योजनेचे व्याजदर किती आहे?
सुकन्या समृद्धी योजनेचे व्याजदर वार्षिक ८.२% आहे
