प्रधानमंत्री आवास योजना pm awas yojana हा देशातील शहरी आणि ग्रामीण भागातील गरिबांच्या घरांच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी भारत सरकारने सुरू केलेला एक महत्त्वपूर्ण उपक्रम आहे. भारताच्या स्वातंत्र्याला ७५ वर्षे पूर्ण झाल्याने PMAY प्रधानमंत्री आवास योजना जून २०१५ मध्ये सुरु करण्यात आली. सुरवातीला २०२२ पर्यंत सर्वांसाठी परवडणारी घरे उपलब्ध करून देण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आले आणि मग ते वाढवून डिसेंबर २०२४ पर्यंत वाढवले आहे. ही महत्त्वाकांक्षी योजना दोन भागांमध्ये विभागली गेली आहे: PMAY-Urban (PMAY-U) आणि PMAY-Gramin (PMAY-G), अनुक्रमे शहरी आणि ग्रामीण घरांच्या गरजांवर लक्ष केंद्रित करते.
आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत असणारा वर्ग (EWS) श्रेणीतील लाभार्थ्यांसाठी केंद्र सरकारकडून शहरी भागाला प्रति घर ₹२.६७ लाखापर्यंत आणि ग्रामीण भागाला ₹१.५० लाखापर्यंत अनुदान दिले जाते. लाभार्थ्यांच्या गृहकर्जामधून अनुदानाची वजावट केली जाते. २०२४ च्या अंतरिम अर्थसंकल्पामध्ये PMAY प्रधानमंत्री आवास योजनेसाठी एकूण रुपये ८०,६७१ कोटींची तरतूद करण्यात आली आहे.
What is the objective of PM Awas Yojana? पंतप्रधान आवास योजनेचा उद्देश काय आहे?
- ३१ डिसेंबर २०२४ पर्यंत सर्वांसाठी घरे: २०२४ पर्यंत प्रत्येक भारतीय नागरिकाला पाणी, स्वच्छता आणि वीज यासारख्या मूलभूत सुविधांसह पक्के घर मिळावे हे सुनिश्चित करणे हे प्राथमिक उद्दिष्ट आहे
- झोपडपट्टी पुनर्वसन: झोपडपट्टीतील रहिवाशांना इन-सीटू झोपडपट्टी पुनर्वसन घटकांतर्गत घरे देऊन झोपडपट्ट्यांचे राहण्यायोग्य जागेत रूपांतर करणे
- क्रेडिट-लिंक्ड सबसिडी स्कीम (CLSS): आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटक (EWS), कमी उत्पन्न गट (LIG), आणि मध्यम-उत्पन्न गट (MIG) यांच्यासाठी गृह कर्जावरील व्याज अनुदानाची ऑफर
- भागीदारीमध्ये परवडणारी घरे (AHP): सार्वजनिक आणि खाजगी क्षेत्रांच्या भागीदारीत परवडणाऱ्या गृहनिर्माण प्रकल्पांना प्रोत्साहन देणे
- लाभार्थी-लेड कन्स्ट्रक्शन (BLC) साठी सबसिडी: नवीन घरे बांधण्यासाठी किंवा विद्यमान घरे वाढवण्यासाठी आर्थिक सहाय्य प्रदान करणे
What are the main features of PMAY? पंतप्रधान आवास योजनेचा उद्देश काय आहे?
- लाभार्थी श्रेणी: वार्षिक घरगुती उत्पन्नावर आधारित, PMAY लोकसंख्येच्या विविध विभागांनमध्ये येते, ज्यात EWS, LIG, MIG-I, आणि MIG-II यांचा समावेश आहे
- महिला सक्षमीकरण: या योजनेत घराची मालकी घरातील महिला प्रमुखाच्या नावावर किंवा पुरुष प्रमुखासह संयुक्तपणे असावी असा नियम आहे
- इको-फ्रेंडली आणि शाश्वत तंत्रज्ञान: हरित आणि टिकाऊ घरांना प्रोत्साहन देण्यासाठी पर्यावरणपूरक आणि टिकाऊ बांधकाम तंत्रज्ञानाच्या वापरास हि योजना प्रोत्साहन देते
- केंद्रीय सहाय्य: योजनेच्या अंमलबजावणीसाठी केंद्र सरकारकडून राज्य सरकारे आणि शहरी स्थानिक स्वराज्य संस्थांना आर्थिक सहाय्य दिले जाते
- पारदर्शक निवड प्रक्रिया: या योजनेतील पारदर्शकता आणि निष्पक्षपणा सुनिश्चित करण्यासाठी लाभार्थ्यांची निवड सामाजिक-आर्थिक आणि जातिगणना (SECC) २०११ च्या डेटावर आधारित आहे
What is Pradhan Mantri Awas Yojana implemented to provide? PMAY ची अंमलबजावणी धोरणे
- PMAY-शहरी (PMAY-U): शहरी भागावर लक्ष केंद्रित करते आणि त्यात चार घटकांचा समाविष्ट येतो: झोपडपट्टी पुनर्विकास, क्रेडिट लिंक्ड सबसिडीद्वारे परवडणारी घरे, भागीदारीमध्ये परवडणारी घरे आणि लाभार्थ्यांच्या नेतृत्वाखालील वैयक्तिक घर बांधण्यासाठी सबसिडी
- झोपडपट्टी पुनर्विकास: PMAY नियमामध्ये पात्र झोपडपट्टी रहिवाशांना घरे देण्यासाठी जमिनीचा संसाधन म्हणून वापर करते
- क्रेडिट लिंक्ड सबसिडी स्कीम (CLSS): EWS, LIG आणि MIG श्रेणींसाठी मिळणाऱ्या गृहकर्जावरील व्याजावर अनुदान देते
- भागीदारीमध्ये परवडणारी घरे (AHP): परवडणारी घरे बांधण्यासाठी खाजगी क्षेत्राच्या सहभागास प्रोत्साहन देते
- लाभार्थी-लेड कन्स्ट्रक्शन (BLC): एकतर नवीन घरे बांधण्यासाठी किंवा अस्तित्वात असलेली घरे वाढवण्यासाठी वैयक्तिक कुटुंबांना समर्थन देते
What is the implementation of PMAY G? PMAY G ची अंमलबजावणी काय आहे?
- PMAY-ग्रामीण (PMAY-G): बेघर कुटुंबांना आणि जीर्ण घरात राहणाऱ्यांना पक्की घरे देण्याच्या उद्देशाने ग्रामीण भागावर लक्ष केंद्रित करते
- युनिट सहाय्य: पक्के घर बांधण्यासाठी लाभार्थ्यांना आर्थिक सहाय्य देते
- क्षमता निर्माण: दर्जेदार बांधकाम सुनिश्चित करण्यासाठी तांत्रिक सहाय्य आणि प्रशिक्षण देऊन लाभार्थ्यांना सक्षम बनवते
- इतर योजनांसोबत अभिसरण: सर्वसमावेशक विकास सुनिश्चित करण्यासाठी स्वच्छ भारत मिशन (SBM) आणि MGNREGA सारख्या इतर सरकारी योजनांसोबत एकत्रीकरण
Who is eligible for the PMAY scheme? PMAY योजनेसाठी कोण पात्र आहे?
PMAY पंतप्रधान आवास योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही नियम बनवले आहेत त्या नियमामध्ये बसणारे लाभार्थी या योजनेसाठी पात्र आहेत
- लाभार्थी भारतीय असावा
- ज्या कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न रुपये ३ लाख ते १८ लाख आहे
- अर्जदाराचे किंवा त्याच्या पत्नीच्या नावे देशाच्या कोणत्याही भागात पक्के घर असू नये
- आधी पासून बांधलेल्या इमारतीसाठी PMAY योजनेचा लाभ घेऊ शकत नाही
What documents are required for PMAY? PMAY साठी लागणारी कागदपत्रे आवश्यक
- आधार कार्ड
- पॅन कार्डvv
- लाभार्थाचे देशात कुठेही स्वतःच्या मालकीचे घर नाही याचे प्रतिज्ञा पत्रvvvv
- ६ महिन्याचे बँक स्टेटमेंट
- विवाह प्रमाणपत्र तसेच विधवांच्यासाठी पतीचे मृत्यू प्रमाणपत्र
पंतप्रधान आवास योजनेचा लाभ घेण्यासाठी ज्या अर्जदारांनी अर्ज केले असेल त्या अर्जदारांनी आपण pm awas yojana साठी पात्र झाले आहोत कि नाही हे तपासण्यासाठी pm awas yojana ची अधिकृत वेबसाइट pmayg.nic.in वर जाऊन पाहावे लागेल, पूर्ण प्रक्रिया पुढे पाहू.
- सर्व प्रथम pm awas yojana ची अधिकृत वेबसाइट pmayg.nic.in उघडा
- आता मेनूबारमध्ये दिसणाऱ्या Awassoft पर्यायावर क्लिक करा, ड्रॉप डाउन मेनूमध्ये काही पर्याय दिसतील, त्यापैकी तुम्हाला रिपोर्ट Report पर्यायावर क्लिक करा
- आता दिसणाऱ्या काही विभागांमधून, H. Social Audit Reports या पर्यायावर पोहोचा आणि Beneficiary details for verification या पर्यायावर क्लिक करा
- तुमचे राज्य, जिल्हा, ब्लॉक किंवा गाव निवडा आणि योजनेमध्ये प्रधानमंत्री आवास योजना pm awas yojana निवडा, त्यानंतर कॅप्चा कोड टाका आणि सबमिट पर्यायावर क्लिक करा
- लाभार्थ्यांची यादी open उघडेल आणि त्या यादी मध्ये तुम्ही तुमचे नाव तपासू शकाता
FAQ – सतत विचारले जाणारे प्रश्न
प्रधानमंत्री आवास योजना आता चालू आहे काय?
प्रधानमंत्री आवास योजना ३१ डिसेंबर २०२४ पर्यंत चालू आहे
प्रधानमंत्री आवास योजनेसाठी कोण पात्र आहेत?
ज्या व्यक्तीचे किंवा त्याच्या पत्नीच्या नावे देशाच्या कोणत्याही भागात पक्के घर नाही असा कोणताही भारतीय नागरिक पात्र आहे
पंतप्रधान आवास योजना किती पैसे मिळतात?
शहरी भागातील नागरिकाला प्रति घर ₹२.६७ लाखापर्यंत आणि ग्रामीण भागातील नागरिकाला ₹१.५० लाखापर्यंत PMAY अंतर्गत अनुदान दिले जाते
२.६७ लाख अनुदानासाठी कोण पात्र आहे?
आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत असणारे वर्ग (EWS) आणि निम्न-उत्पन्न गट (LIG) या श्रेणीतील लाभार्थी अनुदानासाठी पात्र आहे
